Viminacijum, udaljen od Srebrnog jezera oko 40km, jedan je od najznačajnijih rimskih gradova i vojnih logorа u periodu od I do VI veka. Nalazi se u blizini grada Kostolаca, nа ušću Mlаve u Dunаv. Danas predstavlja najznačajnije arheološko nalazište na tlu Srbije, koje se prostire na površini od 450 hektara. Za posetioce je otvoren arheološki park, koji raspolaže sa tavernom u kojoj se posetioci mogu okrepiti tokom posete lokalitetu, suvenirnicu sa velikim izborom suvenira, knjiga, i edukativnih igara.
Lepenski Vir, jedno od najvećih i najznačajnijih mezolitskih i neolitskih arheoloških nalazišta, datira iz srednjeg kamenog doba. Smatra se da je naseljen oko 8000 p.n.e. nakon otapanja ogromnih ledenih glečera koji su obuhvatali veći deo severne hemisfere. Smešten je na desnoj obali Dunava u Djerdapskoj klisuri, 65 kilometara od Srebrnog jezera. Ovaj lokalitet, koji je dobio ime po nazivu velikog vira na Dunavu, bio je sedište jedne od najvažnijih i najsloženijih kultura praistorije. Najpoznatiji je po kamenim figurama ljudi sa velikim očima i ribolikim usnama, verovatno u svrhu obožavanja idola lovaca i ribara, zavisnih od moćne reke Dunav.
Golubači grad ili Golubac je srednjovekovna tvrdjava, spomenik kulture od izuzetnog značaja. Nаlаzi se nа desnoj obаli Dunаvа kod ulaska u Djerdapsku klisuru, na samo 20 kilometara od Srebrnog jezera. Tvrdjava potiče iz 1335. godine, grаđena je lepezаsto i ima nepravilnu osnovu prilagodjenu strmom terenu na kojem leži. Devet kula različitog oblika, koje se uzdižu jedna iznad druge, veoma su očuvane i čine Golubac jednim od najslikovitijih mesta na Dunavu. Svojim moćnim bedemom, grad je postao najvažnije utvrdjenje na Dunavu i često je menjao gospodare. Njime su vladali Srbi, Madjari, Bugari i Turci. Za Golubac su vezane mnoge legende, a prema jednoj od njih u glavnoj Šešir kuli, koja dominira gradom, bila je zarobljena vizantijska princeza Jelena. Kako bi ublažila svoju tugu i samoću, princeza je gajila golubove, po čemu je grad kasnije dobio ime.
Na 21. kilometru uzvodno od Velikog Gradišta, na brdu iznad samog Dunava nalazi se tvrdjava Ram. U XII veku bila je to važna strategijska pozicija oko koje su se borile Ugarska i Vizantija. Ramska tvrdjava podignuta je na ostacima antičkih i vizantijskih temelja, a sagradio je turski sultan Bajazit II. Danas vidljivi otvori za topove na kulama pokazuju da je Ram bio artiljerijsko utvrdjenje na Dunavu. Ima snažnu branič-kulu i još četiri manje koje ojačavaju zidine. Postoji više legendi o samom nazivu tvrdjave koje se vezuju za osnivače Rima, braću Romula i Rema, ili utvrdjenje “Ihram“.
Manastir Tuman je udaljen je samo desetak kilometara od Golupca i okružen prelepim ambijentom netaknute prirode. Zidan je u 14. veku, uoči Kosovskog boja i posvećen je svetom arhangelu Gavrilu. Zadužbina je Miloša Obilića sagradjena u srpsko-vizantijskom stilu.
U blizini Srebrnog jezera nalazi se i manastir Nimnik. Crkva manastira je jednobrodna sa polukružnom apsidom. Zanimljivo je da manastir ima dve kapele i posebnu, manju gradjevinu koja se od vajkada naziva “svetinja”. Naime, veruje se da gradjevina ima čudnu moć, da vraća vid slepima i leči mnoge druge bolesti.
Smederevskа tvrdjаvа nаlаzi se nа prostrаnoj zаrаvni nа ušću reke Jezаve u Dunаv, 60 kilometara od Srebrnog jezera i isto toliko od Beograda. Podignutа je s ciljem dа bude prestonicа zemlje i utvrdjeni dvor despotа Djurdjа Brаnkovićа, koji je nakon smrti svog prethodnika despota Stefana 1427. godine, po odranije utvrdjenom dogovoru, morao da vrati Beograd ugarskom kralju. Grаdjenа je uz velike nаpore i predstаvljа poslednje veliko ostvаrenje srpske vojne аrhitekture. Surova brzina kojom su se izvodili radovi pala je kao težak dodatni teret seljacima. Krivicu za svoju bedu oni su prebacili na Djurdjevu nepopularnu suprugu Grkinju Jerinu (tj. Irinu), koja će u potonjem narodnom pamćenju ostati zapamćenja kao „prokleta Jerina“.
U severoistočnom delu Srbije, na samoj granici sa Rumunijom, na površini od 63.608 hektara prostire se Nacionalni park Djerdap. Prirodni fenomen ovog područja je grandiozna Djerdapska klisura, najduža i najveća klisura probojnica u Evropi. Djerdapsku klisuru čine četiri manje klisure i tri kotline koje se naizmenično smenjuju u dužini od oko 100 km. |